Is de authenticiteit van een kunstwerk voor 100% vast te stellen? ‘Opinies van kunsthistorici zijn soms dagkoersen’, zo lezen we in het NRC van 5 oktober jongstleden. Het artikel bespreekt de aanstaande veiling van De aanbidding der Koningen, een vermeende Rembrandt, door veilinghuis Sotheby’s. Veilinghuis Christie's verkocht het schilderijtje twee jaar eerder voor een fractie van de huidige richtprijs als ‘omgeving Rembrandt’. De gevolgen voor de kunstmarkt van een toeschrijving laten zich raden, een eenduidig predicaat van echtheid zal de marktwaarde doen stijgen.
Eenzelfde predicaat heeft echter ook invloed op de wetenschap en educatie, een nieuwe ontdekking zal immers bijdragen aan kennis over een kunstenaar en wellicht nieuwe verbanden laten zien. Het publiek krijgt toegang tot ‘nog’ een kunstwerk van een geliefde meester, zoals recentelijk bij de Vermeer tentoonstelling in het Rijksmuseum. Het museum bevestigde in 2022 de echtheid van het kunstwerk Meisje met een fluit van Johannes Vermeer, door de deskundigen van de National Gallery of Art in Washington DC werd het werk eerder dat jaar enkel toegeschreven aan 'iemand uit de omgeving van' Vermeer.
Hoe gaan rechters, advocaten en rechtsgeleerden met de vraag van authenticiteit om? Kan het predicaat worden afgedwongen en hoe kan de juistheid van het predicaat worden gewogen? Deze vragen staan centraal tijdens de najaarsbijeenkomst van de Vereniging Kunst Cultuur Recht plaatsvinden op vrijdag 1 december 2023. Een meer rechtstheoretische verhandeling zal worden verzorgd door Bert Demarsin, terwijl Carel Raymakers zal ingaan op het juridische geschil tussen een particuliere eigenaar van een vermeende Van Gogh en de Stichting Van Gogh Museum.
Prof. Dr. Bert Demarsin is directeur van de Dienst Academisch & Historisch Patrimonium van de KU Leuven en hoogleraar Kunst en Cultureel Erfgoedrecht aan dezelfde universiteit. Zowel in zijn onderwijs als in zijn onderzoek richt hij zich op het vergelijkend kunst- en cultureel erfgoedrecht. Bert Demarsin promoveerde in 2008 aan de KU Leuven met het proefschrift Authenticiteit en contracteren omtrent kunst – Een rechtsvergelijkende analyse.
Mr. Carel Raymakers is mede-oprichter van het advocatenkantoor JahaeRaymakers en is expert in proces- en niet-processuele aspecten van het civiel recht en het strafrecht. Hij treedt op in tuchtrechtelijke procedures tegen vrije beroepsbeoefenaren en is als vast lid verbonden aan het Hof van Discipline Daarnaast is hij spreker en docent, onder andere bij de Nederlandse Orde van Advocaten. Carel Raymakers vertegenwoordigde het Van Gogh Museum over een authenticiteitsgeschil.