#INNOVATIE
5 april 2022
Uit de gesprekken met het publiek en de sprekers kwam een andere duidelijke vraag telkens naar voren: voor wie ontwikkel je een tool, voor de burger of voor de rechtshulpverlener? Als we kijken naar de sociale advocatuur lijkt de sector klaar te zijn voor digitalisering, maar mist het hiervoor de juiste middelen. De wil is er van commerciële advocatuur om de sociale advocatuur ervoor klaar te stomen - op welke manier dan ook. Toch lijkt dit in de praktijk toch moeilijker dan gedacht. Evenals technologie voor de burger. Professor Hazel Genn opende het Symposium met een uitspraak die aan het einde nog steeds staat: 'Je kunt wel optimistisch zijn, maar tegelijkertijd moet je ook kritisch blijven omdat er ook veel groepen zijn die geen baat hebben bij technologie.' Er is ruimte voor techno-optimisme maar met kritische kanttekeningen. Uit het onderzoeksrapport kwam ook naar voren dat burgers niet zo zelfredzaam lijken te zijn als er door de overheid wordt gedacht. Een aanzienlijk deel van de rechtzoekenden heeft namelijk moeite met taal- en digitale vaardigheden. Het is daarom belangrijk om het probleem aan de voorkant aan te pakken door brieven en documenten in lekentaal te schrijven en procedures minder ingewikkeld te maken. Daarnaast is het belang van een (persoonlijk) betrokken hulpverlening evident.
Daarnaast werd er duidelijk dat de rol van de rechtswinkels zeker nog niet is uitgespeeld. Zij vervullen namelijk een belangrijke rol in de eerstelijns rechtshulpverlening en helpen naar schatting 25.000-30.000 burgers per jaar. Rechtswinkels blijken dicht bij de burger te staan: de meeste rechtswinkels houden hun spreekuren in de wijk of op een ander makkelijk te bereiken locatie, meestal meer dan één keer per week. Bovendien zijn aan hulp van een rechtswinkel geen inkomenseisen verbonden en is advies vrijwel altijd gratis.
Ons symposium en onderzoeksrapport is door zowel journalisten als collega's uit de juridische sector gedeeld. Hieronder een greep hieruit.
Juridisch commentator Folkert Jensma (NRC), die de middag afsloot met een treffende samenvatting, heeft een opinie geschreven getiteld ''Rechtspraak in de Kast' kan kloof met de burger ook vergroten'. Hij concludeert dat het Verenigd Koninkrijk een stuk verder is met digitale rechtspleging dan Nederland. Lees zijn opinie.
Op LinkedIn blikt ook Mark van Dorp terug op het Symposium. Hij is oprichter van Adapting, dat als doel heeft om juridische processen te versimpelen en zo de toegang tot juridische dienstverlening te verbeteren.
Hij zet zijn lessons learned op een rij, aangezien het Symposium hem als technologieondernemer heel waardevolle input bood voor het verder ontwikkelen van AdaptingLegal. "Dankzij instanties zoals de Amsterdam Law Hub gaat het de goede kant op met de digitalisering van de sociaal juridische dienstverlening. Het bewustzijn groeit en verschillende disciplines zijn goed met elkaar in gesprek. Verder is er nog een hoop te doen." Hij ziet als uitdaging om de sociaal juridische dienstverlening te helpen bij het effectief inzetten van technologie. "En dat is niet alleen maar een tool die wel of niet handig is. Het gaat over het complete plaatje waarbij de rechtshulpzoekende centraal staat en rechtshulp door middel van digitalisering eenvoudig toegankelijk wordt gemaakt voor iedereen." Lees hier zijn volledige bijdrage.
Jelle van Veenen, Innovation Manager bij Kennedy Van der Laan & medeoprichter van Dutch Legal Tech, schreef een korte blog naar aanleiding van het Symposium. Kan je (als jurist) zomaar op technologie vertrouwen?
Wat hem opviel was het wantrouwen tegen technologie dat leeft in de juridische sector. Dit is misschien terecht (technologie op zichzelf lost niks op, en kan problemen ook zeker erger maken), maar hij mist in de discussie hierover vaak de wetenschappelijke onderbouwing. Hoe komen we er echt achter wat er wel werkt, en onder welke voorwaarden? Lees hier zijn blog.