De kunstenaars willen Amsterdam voor de rechter dagen vanwege het gebrek aan waardige huisvesting voor vluchtelingen en asielzoekers, ondanks haar verplichtingen rond de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens uit 2014. In deze baanbrekende beslissing oordeelde het EU-hof ten gunste van de eisers - een groep ongedocumenteerden die in een vervallen garage aan de rand van Amsterdam woonde. En eiste onvoorwaardelijke toegang tot Bed, Bad, Brood. Echter, de gemeenteraad, voegde een extra laag bureaucratische verplichtingen toe die het verkrijgen ervan verder bemoeilijkten en de ethische reputatie van onze stad - als progressief toevluchtsoord - in twijfel trokken.

“How many times do we show our wounds to change the law?”

Het project is opgebouwd zoals een echte rechtszaak en bevat daarmee verschillende hoofdstukken. Denk hierbij aan het verzamelen van bewijs, het horen van getuigen en het daadwerkelijk vormen van een aanklacht. In oktober 2023 presenteerden Fardjadniya en Balai Deel I The Background in het Amsterdam Museum. Dit bestond uit een installatie van een volledig uitgewerkte tijdlijn van het verhaal van Souleyman, een vriend van de kunstenaars die als tiener naar Nederland kwam en nog steeds geen verblijfsdocumenten in bezit heeft. Souleymans verhaal werd aangevuld met een interview met mensenrechtenadvocaat Pim Fischer, die de eisers in de zaak van 2014 vertegenwoordigde. Deel II, The Hearing, werd in Podium Mozaïek gepresenteerd als een theatervoorstelling en een rondetafelgesprek met ongedocumenteerde migranten, advocaten en kunstenaars.

“Because I don’t have a piece of paper, I don’t have basic needs.”

Deel III, The Witnesses vertoont opgenomen interviews met ongedocumenteerde individuen, gepresenteerd op zes schermen in een fysieke installatie van smalle gangen en kronkelende trappen - opgebouwd uit steigers en zeilen. Deze fysieke ervaring roept de complexe en vaak frustrerende processen op waarmee ongedocumenteerden te maken krijgen. Zij delen hun verhaal als getuigenis voor de aanklacht die je er als kijker aan herinnert wat er van vluchtelingen wordt verlangd door wet- en regelgeving, en aan de tekortkomingen in ons rechtssysteem. Hier mist namelijk juist erkenning voor degenen die bescherming nodig hebben. The Witnesses plaatst de stemmen van gemarginaliseerden centraal, waardoor reflectie op waarheidsvinding, verzoening én verantwoordelijkheid de boventoon voeren.

Bezoek de tentoonstelling hier

Edgelanders: Amsterdam on Trial / Part III: The Witnesses is tot 4 juni 2024 te zien bij de Appel in Amsterdam. 

Edgelanders: Amsterdam on Trial zal in 2025, tijdens het 750-jarig jubileum van Amsterdam, verdergaan als openbaar tribunaal.