Om deze vragen te beantwoorden, nodigden we Folkert Jensma uit om met ons te werken aan een podcast. Jensma, die eerder dit jaar een eredoctoraat van de UvA ontving, werkt al decennialang als journalist en jurist bij NRC, waar hij ook hoofdredacteur was. Als bekend juridisch commentator deelt hij regelmatig zijn inzichten over de rechtsstaat in zijn columns en achtergrondstukken. Zijn kritische blik en ruim 40 jaar ervaring maken hem een uitstekende gids in dit onderwerp.

Door gebruik te maken van Jensma's eerdere columns, bestaande mediafragmenten en de expertise van academici, hebben we een documentaire gemaakt die de kern raakt van de uitdagingen waarmee onze rechtsstaat wordt geconfronteerd. We nodigen je uit om mee te gaan op deze verkennende reis, waar we dieper ingaan op de fundamenten van onze samenleving en de rol van de media in het vormgeven van het publieke discours.

De afleveringen

1. De afgehaakte burger als dilemma voor de rechtsorde

Hedendaagse autonomen lijken wel een soort verdwijnact uit te voeren – ze sturen hun paspoort terug, zeggen hun BSN-nummer op, staken de betaling van de eigen bijdrage aan de ziektekostenverzekering en retourneren poste restante al hun aanslagen, bekeuringen en andere overheidspost die ze niet vertrouwen. Zou je kunnen zeggen dat het succes van Wilders, het fenomeen van het ‘afhaken’ van de democratie, uitdrukking is van verrechtsing onder de burgers? Of is hier iets geactiveerd dat er altijd al was?

in de eerste aflevering is er aandacht voor mensen die zich afzetten tegen de rechtsstaat, ook wel ‘autonomen’. Hieronder te beluisteren.

2. Hoe politici de rand van de rechtsstaat opzoeken

Wilders vond het een ‘historische dag’, wat breed onderschreven werd. Nooit eerder verwierf extreemrechts uitzicht op regeringsmacht in Nederland. Hij belooft dat er een ‘nieuwe wind’ gaat waaien ‘in dit land’.
Zijn we daarmee beland in een historisch moment á la 1934 waarin óók het almaar concessies doen aan radicaal-rechts tenslotte tot een machtsovername leidde en het begin van het autoritaire derde Rijk? 

In de tweede aflevering is er aandacht voor de politiek en hoe de rechtsstaat onder hoogspanning staat door de laatste verkiezingsuitslag.

3. Moeten journalisten de rechtsstaat beschermen?

Onderschatten journalisten soms niet hoe het publieke debat in hun handen is? Maar wat te doen met 'afhakers' die traditionele media niet meer vertrouwen, hoe betrek je hen er weer bij? En moet je politieke figuren met radicale ideeën überhaupt een podium geven? 

In deze slotaflevering wordt de balans opgemaakt: hebben media een verantwoordelijkheid in het waarborgen van onze rechtsstaat? Beluister het rondetafelgesprek tussen Folkert Jensma, Maurits Barendrecht (Hoogleraar Privaatrecht) en Maurits Chabot (redacteur Volkskrant). Barendrecht en Chabot schreven samen het boek 'Het papieren paleis' over ons, volgens hen, wankelende rechtssysteem.