Het tribunaal sluit aan bij één van de grootste juridische zaken ooit bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag, die werd aangespannen door Vanuatu, een kleine eilandstaat in de Stille Oceaan. De zaak draait om de vraag welke wettelijke verplichtingen VN-lidstaten hebben om klimaatverandering tegen te gaan en toekomstige generaties te beschermen. De vijftien rechters van het ICJ onderzoeken de juridische gevolgen voor staten die blijven bijdragen aan klimaatverandering zonder voldoende actie te ondernemen. De zaak richt zich in het bijzonder op de impact van klimaatverandering op kwetsbare eilandstaten, die de eerste slachtoffers zijn van de stijgende zeespiegel en extreme weersomstandigheden.

We spreken Fatemah Sultan, één van de vele betrokken studenten. Ze studeert Politicologie aan de UvA en vertelt ons over haar motivatie om deel te nemen: “De klimaatcrisis raakt ons allemaal, maar toekomstige generaties dragen de zwaarste lasten. Dit tribunaal biedt een krachtig instrument om hun stem te laten horen in juridische en politieke processen.”

Klimaatverplichtingen

Het Future Generations Tribunal is een initiatief onder leiding van professor Margaretha Wewerinke-Singh, universitair hoofddocent Duurzaamheidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam en een voorvechter van klimaatrechtvaardigheid. “Met het tribunaal is een internationale beweging op gang gebracht door juridische aansprakelijkheid te koppelen aan klimaatverplichtingen van staten,” vertelt Fatemah.

"Het tribunaal werkte al samen met organisaties zoals Pacific Island Students Fighting Climate Change (PISFCC) en World Youth for Climate Justice (WYCJ). Samen organiseerden we afgelopen december 2024 een People’s Hearing in Den Haag, parallel aan de hoorzittingen van het Internationaal Gerechtshof (ICJ). Hier werden argumenten gepresenteerd over de verantwoordelijkheid van staten met betrekking tot klimaatverandering en de gevolgen voor toekomstige generaties."

Urgentie klimaatschade erkennen

Het tribunaal streeft ernaar alternatieve verhalen uit de frontlinies van de klimaatcrisis te ondersteunen en ervoor te zorgen dat de ICJ de urgentie van klimaatschade erkent. De studenten en juridische experts binnen het tribunaal pleiten voor concrete verplichtingen van staten om klimaatschade te voorkomen en aan te pakken.

Daarnaast dient de People’s Hearing als een platform voor samenwerking met internationale partners en als testcase voor de juridische structuur van het tribunaal. Het is niet alleen een juridische exercitie, maar ook een middel om blijvende banden te smeden met organisaties en jongeren die zich inzetten voor klimaatrechtvaardigheid wereldwijd.

Impact van klimaatbeleid

Het uiteindelijke doel van het Future Generations Tribunal is om een blijvende juridische structuur te ontwikkelen die overheden ter verantwoording kan roepen voor de impact van hun klimaatbeleid. Initiatieven zoals deze vormen een brug tussen academisch onderzoek, juridische actie en maatschappelijke betrokkenheid. Daarom is het voor studenten als Fatemah ook van onschatbare waarde: "Hierdoor kunnen jongeren niet alleen een stem krijgen, maar ook daadwerkelijk invloed uitoefenen op de toekomst van onze planeet."